Inhoud

• Wat doet trastuzumab en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik trastuzumab gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

trastuzumab

Trastuzumab is een monoklonaal antilichaam. Dit is een doelgerichte kankerremmende stof (’targeted therapy’). Het kan aan onderdelen van een kankercel vast gaan zitten en deze daardoor onschadelijk maken.

Artsen schrijven het voor bij bepaalde vormen van borstkanker en maagkanker.

Wat doet trastuzumab en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg zijn tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet.

Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit één cel twee dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen als teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. In het beginstadium zijn er vaak helemaal geen verschijnselen. Pas als een kankergezwel tegen zenuwen aandrukt, is pijn te voelen. Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan drie kilo per maand).

• Bij borstkanker kunt u een knobbeltje voelen in de borst, kan de huid indeuken of juist rood en gezwollen zijn, en kan er vocht uit de tepel komen of kan de tepel naar binnen trekken. Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
• Bij kanker van de maag kan bloed bij de ontlasting ook een aanwijzing zijn.  Bij een maagtumor verteert het bloed, waardoor de ontlasting zwart verkleurt. Bovendien kunt u ernstige buikklachten krijgen.

Behandeling
Artsen schrijven trastuzumab voor bij een bepaald type borstkanker. Het wordt daarbij soms gecombineerd met andere medicijnen, zoals paclitaxel, docetaxel of met een medicijn van het aromataseremmer-type. Ook kan het in sommige gevallen gebruikt worden voorafgaand of aansluitend aan een andere behandeling, zoals een operatie.

Arsten schrijven trastuzumab ook voor bij uitgezaaide maagkanker in combinatie met capecitabine, fluorouracil en cisplatine.

Werking
Trastuzumab remt de celdeling van de kankercellen. De werking komt tot stand doordat het vast gaat zitten aan eiwitten in deze cellen die nodig zijn voor deling van de tumorcellen.

Lees meer over kanker . “

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Dit medicijn heeft een krachtige werking op de celdeling, vooral van kankercellen, maar ook van gezonde lichaamscellen. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen. Dit zijn de slijmvliezen van mond, maag en darmen, huid, haren en bloed.

Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het middel erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Bovendien gaan de bijwerkingen na de behandeling geleidelijk over.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Reactie op het infuus of de injectie met als meest voorkomende verschijnselen rillingen of koorts. Ook kunt u last krijgen van hoofdpijn, misselijkheid, te hoge bloeddruk, pijn, stijfheid, hoesten, duizeligheid, benauwdheid, hartritmestoornissen en huiduitslag.

  Deze reactie kan ernstig verlopen. Het komt het vaakst voor bij het eerste en tweede infuus of injectie. De verschijnselen treden dan meestal op binnen 3 uur na start met het infuus of binnen 3 uur na toedienen van de injectie. Bij een enkeling kunnen ze ook nog na enkele dagen optreden. Bij volgende infusen of injecties nemen de verschijnselen gewoonlijk af. De arts of verpleegkundige zal uw tijdens het infuus of de injectie en daarna regelmatig controleren. Als de reactie tijdens het infuus optreedt, zal de verpleegkundige het infuus tijdelijk stoppen. Bel uw arts of verpleegkundige als deze verschijnselen pas thuis optreden. Artsen schrijven vaak andere medicijnen voor om deze klachten te verminderen, zoals de pijnstiller paracetamol, middelen tegen allergie en inhalatoren tegen benauwdheid.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, gebrek aan eetlust en gewichtsverlies.

  Zelden ook droge mond, verstoorde smaak, verstopping en aambeien.

• Hoofdpijn

• Hartklachten, zoals pijn op de borst, benauwdheid en hartkloppingen of een onregelmatige hartslag. Mensen met hartfalen kunnen meer last krijgen van hun klachten. Bij toename van vocht vasthouden (dikke enkels) of kortademigheid moet u uw arts of verpleegkundige waarschuwen.

  Waarschuw uw arts of verpleegkundige bij dergelijke klachten. Uw arts zal de werking van uw hart tijdens en na de behandeling regelmatig controleren.

• Opvliegers (aanvallen van warmtegevoel, rood hoofd en zweten).

• Benauwdheid, hoesten en ontstekingen van keel, neusholte, luchtpijp of longen.

• Ontstoken of tranende ogen.

  Om oogklachten te voorkomen, kunt u beter geen contactlenzen dragen. Gebruik een zonnebril bij scherp zonlicht.

• Griepachtige verschijnselen, zoals zich zwak voelen, vermoeidheid en gewrichtspijn.

  Zelden rugpijn en zich ziek voelen.

• Vreemde gevoelswaarnemingen, zoals kriebelingen, jeuk en tintelingen.

• Smaakstoornissen en een ontsteking van het mondslijmvlies. U merkt dit aan een vuurrode kleur van de slijmvliezen, pijnlijke tong of keel.

  Eten en drinken kunnen hierdoor pinlijk zijn. Verzorg uw mond en tanden goed. Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden.

• Veranderingen aan de nagels.

• Hand-voet-syndroom. De handen en voeten zijn pijnlijk, rood en gezwollen en kunnen tintelen of doof aanvoelen. De huid kan afschilferen en er kunnen zweren of blaren op de huid ontstaan.

  Waarschuw uw arts als u deze verschijnselen bemerkt.

• Een verhoogde kans op infecties en bloedingen, zoals blauwe plekken en bloedneuzen. Neem contact op met uw arts bij: onverklaarbare koorts of keelpijn, blaren in de mond en keel, onverklaarbare bloedneuzen, onderhuidse bloedinkjes en blauwe plekken.

  Deze bijwerking ontstaat door een tekort aan witte bloedcellen en bloedplaatjes. Door het tekort aan witte bloedcellen bent u ook bevattelijker voor infecties door virussen, bacteriën of schimmels. Neem altijd contact op met uw arts bij infecties zoals verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Pijn in de hals. Pijn in gewrichten of botten, en beenkrampen.

• Huidreacties, zoals jeuk, droge huid, roodheid van de huid, zweten en puistjes.

• Bijwerkingen op het zenuwstelsel: duizeligheid, slaperigheid, trillen en tintelingen of een doof gevoel van de huid.

• Psychische klachten, zoals angst, neerslachtigheid en slapeloosheid.

• Leverontsteking. Neem contact op met uw arts of verpleegkundige bij drukpijn rechts boven in de buik of geelzucht.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor trastuzumab. Dit kunt u merken aan snel opkomende galbulten, koorts, rillingen, spierpijn, misselijkheid, braken, hoofdpijn, benauwdheid of flauwvallen.

  Waarschuw bij deze verschijnselen uw arts of verpleegkundige. Er is een zeer kleine kans dat de allergie zich uit in 'angio-oedeem': een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Als het ontstaat, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Neem dan direct contact op met uw arts. Blijkt u allergisch, dan mag dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor trastuzumab. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik trastuzumab gebruiken met andere medicijnen?

Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u nog meer gebruikt. Neem daarom uw medicatieoverzicht mee als u naar het ziekenhuis gaat. Dit is een overzicht waarop staat welke medicijnen u gebruikt, maar ook of u bijvoorbeeld allergisch bent voor bepaalde medicijnen. U kunt dit overzicht bij uw eigen apotheek opvragen. Krijgt u in het ziekenhuis nieuwe medicijnen, of verandert er iets aan uw medicijngebruik? Geef dit dan ook weer door aan uw eigen apotheek. Dan blijft uw medicatieoverzicht actueel.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden
Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals slaperig en duizelig zijn. U kunt hier last van krijgen tijdens de behandeling en tot 7 maanden na de laatste toediening van het medicijn. Heeft u hier last van? Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen.

Let op! Ook als uw dosering omhoog of omlaag gaat kunt u last krijgen van deze klachten, ook als u deze klachten eerst niet had. Rijd ook dan geen auto.

Let op! Ook de ernst van uw kanker kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema ‘Medicijnen in het verkeer’ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van het maagdarmkanaal. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op de maag en darmen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw maag en darmen.

alles eten?
U kunt alles eten wat uw maag of darmen verdragen. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag.

Op deze site kunt u onder ‘Klachten & ziektes’, ‘Maagklachten‘ adviezen vinden voor mensen met maagklachten.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Gebruik dit middel NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Het is onvoldoende bekend of dit middel schadelijk is voor het ongeboren kind. Gebruik daarom tijdens en tot en met 6 maanden na de laatste toediening anticonceptieve maatregelen, zoals de pil of een condoom.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u dit middel gebruikt. Geef ook geen borstvoeding tot 6 maanden na de laatste toediening. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk komt. Ook is niet bekend of het schadelijk is voor de baby.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Dit middel moet onder toezicht van een arts of verpleegkundige in een ziekenhuis worden toegediend.

Hoe?
Infuus: het infuus wordt in het ziekenhuis toegediend gedurende een half tot anderhalf uur. Na het infuus moet u enige uren in het ziekenhuis blijven. Zo kan de arts of verpleegkundige er op letten of u goed op het infuus reageert.

Injectie: de injectie wordt in het ziekenhuis toegediend in 2 tot 5 minuten. Na het infuus moet u enige uren in het ziekenhuis blijven. Zo kan de arts of verpleegkundige er op letten of u goed op het infuus reageert.

Wanneer?
Infuus: u krijgt het infuus meestal eenmaal per week. Soms is de dosering eens in de 3 weken.

Injectie: u krijgt de injectie eens in de 3 weken.

Hoelang?
Dit medicijn wordt gebruikt zolang het een gunstig effect heeft op de aandoening. Bij vroege borstkanker wordt maximaal 1 jaar behandeld.