Inhoud

• Wat is eczeem?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Eczeem

Wat is eczeem?

Kan ik er zelf iets tegen doen?

• Krab niet aan het eczeem. Krabben maakt eczeem en jeuk erger. Knip uw nagels vaak.
  Wilt u gaan krabben, ga dan iets anders doen. Dan denkt u er minder aan. 
• Water en zeep drogen de huid uit. Voorkom dat uw huid uitdroogt. Een droge huid is gevoeliger en geeft meer jeuk.
  Dit kunt u doen om te zorgen dat uw huid niet uitdroogt: 
  • Baden of douchen: doe het
    • niet te vaak (maximaal 2 of 3 keer per week)
    • niet te warm (handwarm water, 37 graden, is prima)
    • en niet te lang (maximaal 5 minuten)
  • Gebruik geen zeep, shampoo of badschuim (of af en toe).
  • U kunt een paar druppels olie in het badwater doen (sojaolie, arachideolie (pinda) of een andere olie zonder parfum). 
  • Na het wassen smeert u de huid direct in met een vette crème of zalf.
• Draag kleren die los zitten. Het liefst van katoen.
  Warmte of wol kan de huid namelijk irriteren. Dit kan het eczeem erger maken. 
• Kunt u door het eczeem uw werk niet goed doen? Of wordt het eczeem erger door uw werk, bijvoorbeeld omdat u veel met water werkt? Neem dan contact op met de bedrijfsarts. Met de bedrijfsarts kunt u bespreken of er aanpassingen in uw werk nodig zijn. 

Eczeem is niet vies of besmettelijk. Elkaar aanraken en knuffelen is belangrijk en kan zeker geen kwaad.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Speciaal bij eczeem

• Gebruik van crème of zalf

Bij eczeem is het belangrijk dat u voorkomt dat uw huid uitdroogt. Van een droge huid kunt u jeuk krijgen, waardoor u meer last krijgt van eczeem. De apotheker let er vaak al op of u een verzachtende of beschermende crème of zalf krijgt. Vraag ernaar in de apotheek als u dit niet krijgt. De apotheker kan dan uw huisarts adviseren dit voor te schrijven.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Verzachtende en beschermende crème en zalf
De verzachtende en beschermende crèmes en zalven bevatten geen werkzame bestanddelen en houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken verminderen. U kunt deze crèmes en zalven zo vaak aanbrengen als u wilt, meestal naast het gebruik van crèmes met een geneesmiddel erin. Voorbeelden bij een droge huid zijn vaseline lanettecrème en vaseline cetomacrogolcrème. Voorbeelden bij een zeer droge huid zijn lanettezalf en cetomacrogolzalf.

Indrogende en verkoelende gel
Bij nattend eczeem wordt juist een indrogende en verkoelende gel gebruikt, die de jeuk verlicht. Een voorbeeld is carbomeerwatergel.

Bijnierschorshormonen
Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, op de huid, remmen de ontstekingen, verminderen schilfering, stillen de jeuk en verminderen de zwelling doordat ze de bloedvaten vernauwen. Hierdoor verergert eczeem minder snel, verminderen de branderige plekken en de roodheid zal afnemen. De huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.

• Zwak werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als een vette crème of zalf alleen onvoldoende werkt. Voorbeeld is hydrocortison.
• Vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als zwak werkzame bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeelden zijn aclometason, betamethasonvaleraat, clobetason, flumetason, fluocortolon, hydrocortisonbutyraat en triamcinolonacetonide.
• Sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven wanneer andere bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeelden zijn desoxymetason, fluticason en mometason.

Afweeronderdrukkende medicijnen
Deze groep medicijnen wordt ook wel immunosuppressiva genoemd. Ze remmen de ontsteking, stillen de jeuk en verminderen de zwelling. De huid kan hierdoor herstellen. Voorbeelden zijn baricitinib (om in te nemen), dupilumab (als injectie vlak onder de huid), tacrolimus en pimecrolimus (beide op de huid), ciclosporine (om in te nemen) en upadacitinib (om in te nemen).

Ureum
Ureum bevordert opname van water door de huid. Dit water zorgt voor een verweking van de bovenste huidlaag, waardoor schilfers, kloven en branderige plekken sneller verdwijnen. Door ureum in een crème of zalf blijft de huid soepel en voorkomt u verdere uitdroging. Bovendien zorgt ureum ervoor dat bijnierschorshormonen beter in de huid kunnen doordringen. Voorbeelden zijn ureum op de huid en ureum met hydrocortisonacetaat op de huid.

Salicylzuur
Salicylzuur wordt gebruikt in combinatie met bijnierschorshormonen. Salicylzuur heeft een ontschilferende werking en zorgt ook voor een betere opname van het bijnierschorshormoon in de huid, waardoor het beter kan werken.

Zinkoxide
Zinkoxide wordt gebruikt bij nattend eczeem, eczeem waarbij de huid vochtig is. Zinkoxide werkt indrogend, verkoelend, jeukstillend en iets samentrekkend. Hierdoor neemt de neiging tot krabben af, droogt de vochtige huid in en kan de huid sneller genezen. Voorbeelden zijn ZOK-zalf, zinkoxidesmeersel en zinkoxidepasta.

Teren
Teren remmen ontstekingen, bevorderen een normale groei van de huid, stillen de jeuk, werken licht ontsmettend en verminderen zwelling doordat ze de bloedvaten vernauwen. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. Ze worden gebruikt wanneer crème of zalf met bijnierschorshormonen onvoldoende helpen of als u de behandeling met bijnierschorshormonen tijdelijk moet stoppen als deze te veel bijwerkingen geven. Voorbeelden zijn ichthammol en koolteer.

Alitretinoïne om in te nemen
Alitretinoïne remt ontstekingen en vermindert schilfering, jeuk en het dikker worden van de huid. Het wordt gebruikt bij langdurige ernstige handeczeem als crème of zalf met bijnierschorshormonen (corticosteroïden) onvoldoende werken. Alitretinoïne werkt het beste bij langdurig handeczeem waarbij de huid ruw en verdikt is.

Aardbeiblad met wijnstokblad
Aardbeiblad met wijnstokblad is een kruidenmiddel. Het kan worden gebruikt bij lichte eczeem. Hoe het precies werkt is niet bekend. Er is geen bewijs dat dit kruidenmiddel werkt bij eczeem.